Göz Sağlığı
Göz Sağlığı
Gözlerimiz hayatımızı sağlıklı bir şekilde sürdürebilmemiz için en hayati organlarımızdan birisidir. Göz, yapısı itibariyle hassas bir organdır. Dış dünyadan gelecek herhangi bir etki, görmemizi engelleyecek hastalıklara ve kusurlara neden olabilir. Bu nimetten mahrum insanların toplumda çektikleri sıkıntılara çoğu zaman şahit olduğumuz halde, farkında olmadan göz sağlığımızın kadrini ve kıymetini maalesef bilemiyoruz.
Göz, bir penceredir; ruh, bu âlemi o pencereden seyreder... Gözlerimiz en önemli duyu organlarımızdandır. Rabbimizin verdiği en büyük nimetlerden olan görme işlemini onlarla sağlarız. Kuran-ı Kerim’de Zat-ı Akdes Teâla ve Tekaddes Hazretleri "Biz o insana görmesi için gözler vermedik mi?" (Beled Suresi, 90/8) buyuruyor.
Bu nimetten mahrum insanların toplumda çektikleri sıkıntılara çoğu zaman şahit olduğumuz halde, farkında olmadan göz sağlığımızın kadrini ve kıymetini maalesef bilemiyoruz.
Peki, bu önemli organımızın kadrini ve kıymetini nasıl bileceğiz? Gözümüzü nasıl koruyacağız? Ülkemizde en sık görülen göz rahatsızlıkları nelerdir? Bu rahatsızlıklar nasıl meydana geliyor ve tedavileri nasıl yapılıyor?
Bu ve buna benzer soruları Moral dergisi olarak, ülkemizin önde gelen göz hekimlerinden Opr. Dr. Ahmet Gödeoğlu’na yönelttik. Gödeoğlu, göz hakkında birçoğumuzun bilmediği bilgiler aktardı.
Göz sağlığının önemi ve bu hususta dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Gözümüz dış dünyaya açılan penceremizdir. Dünyayı gözümüz sayesinde tanırız. Çok önemli bir duyu organımızdır. Gözlerimizin sağlığı açısından başta gelen konu düzenli ve vitamin yönünden zengin beslenme, temizliğe önem verme, düzenli uyku ve sağlık şartlarına dikkat edilmesidir.
Göz sağlığı için ışık şartları da önemlidir. Özellikle okuma, televizyon seyretme vs… gibi, gözün sürekli ve dikkatli kullanılması durumlarında ışık, ne kamaşma yapacak kadar parlak ne de görmeyi güçleştirecek kadar az olmamalıdır. Işık kaynağı, yazarken sağ elini kullanan kişinin sol omzu ve başı üstünden gelmelidir. Parlak güneş ışığının ültraviyole etkisinden korunmak için güneş gözlükleri gerekli olduğu gibi, farklı derecelerdeki ışık kaynaklarına meslekî ya da diğer nedenlerle maruz kalabilecek kişilerin koruyucu gözlük kullanmaları da şarttır.
Ayrıca, okuma mesafesi 30–40 santimetre, televizyon seyretme uzaklığı 3–4 metreden az olmamalıdır.
Gözlerin periyodik kontrolleri yapılmalı, görme ve gözde kusur olup olmadığı bilinmelidir. Özellikle şeker hastalığı gibi gözü doğrudan etkileyen sistemik bir hastalığa sahip kişiler bu kontrollerini 6 ayda bir mutlaka yaptırmalıdırlar.
Ülkemizde en sık görülen göz rahatsızlığı hangisidir?
Ülkemizde en sık görülen göz rahatsızlığı “kırma kusurları”dır. Kırma kusurları arasında da en çok rastlanılanı “miyopi”dir. Diğer kırma kusurları ise bundan sonra gelir. Bu kusurlar haricinde göz kayması, göz tembelliği ve katarakt görülür.
Bugün özellikle Afrika kıtasında yaygın olan katarakt rahatsızlığı nasıl oluşur, tedavisi ne şekilde yapılır?
Katarakt göz merceğinin saydamlığını kaybetmesi, beyazlaşmasıdır. En çok yaşlılığa bağlı olarak oluşur. Hemen her yaşta görülebilir, tedavi kesinlikle cerrahidir. Şimdilerde katarakt ameliyatı “fako” yöntemiyle çok kısa bir sürede tedavi edilebilmektedir. Sonuçları itibariyle oldukça başarılıdır. Dünyada en çok yapılan ameliyatlar arasında gelir.
Glokom (göz tansiyonu) rahatsızlığı ve çeşitlerinden bahseder misiniz?
Glokom, göz içindeki sıvının gözün duvarlarına yaptığı basıncın göz sinirine zarar verecek boyuta gelmesi demektir. Özellikle 40 yaş sonrası görülür. Hemen hemen hayatın her döneminde görülür. Göz tansiyonu (glokom) sinsi bir hastalık olup pek belirti vermez, daha çok doktor muayenesi sırasında ortaya çıkar. Miyopi, hipertansiyon ya da şeker hastalığı olanlarda daha sık görülür. Tedavisi olan bir hastalıktır ama dünyada en sık rastlanan körlük nedenidir.
Şaşılık neden oluşur ve tedavi edilebilecek bir rahatsızlık mı?
Şaşılık iki türlü olur: Birinci sebep, doğuştan gözdeki kas yapısı ile ilgilidir. İkinci türü ise sonradan bazı hastalıklarla beraber olan türdür. Şaşılığın tedavisi de türüne göre değişir. Gözlük, optik tedavi ya da cerrahi tedavi gibi yöntemlerle tedavisi mümkündür; hastalığın erken teşhisi önemlidir.
Hangi durumlarda kontakt lens kullanılabilir? Lensin gözlüğe nazaran farkı nedir?
Kontakt lens iki amaçla kullanılır: Birincisi tedavi amacıyla, ikincisi ise estetik amaçladır. Gözlüğe göre daha konforludur. Cisimleri olduğu gibi gösterir. Mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
Bir göz rahatsızlığı olan “keratokonus”un belirtileri nelerdir. Tedavisi nasıl yapılır?
Keratokonus, gözün en önündeki korneanın kasma hastalığıdır. Özellikle Ortadoğu ülkelerinde sık görülür. Genellikle ilkokul çağında başlar, otuz beş yaşlarına kadar ilerlemesi devam eder. Tedavide kontakt lens, ring ya da keratoplasti kullanılır. Erken tedavi ile sonuçlar yüz güldürür; ring tedavi ile de son yıllarda iyi sonuçlar alınmaktadır.
Çocuklarda en sık görülen göz rahatsızlıkları nelerdir?
Çocuklarda en sık miyopi, hipermetropi ve astigmat görülür. Bunların dışında ise ‘görme tembelliği’ne sıkça rastlarız. Çocuklar mutlaka göz hekimine götürülmelidir. Bebekleri doğar doğmaz, daha sonra 1 yaşında, 3 yaşında ve ilkokula gitmeden önce göz hekimine götürmeliyiz. Çocuklarda doğuştan olan göz rahatsızlıklarında erken teşhis önemlidir. Özellikle görme tembelliği gibi olası hastalıklarda bu çok önemlidir.
Hangi göz rahatsızlıklarında lazerle tedavi yapılıyor ve etkili mi?
Göz hastalıklarda lazerle tedavi miyop, astigmat ve hipermetroplarda yapılır. Hasta seçimi iyi yapılırsa sonuçlar mükemmeldir. Bugünkü teknik imkânlarla bu tedaviler daha başarılı olmaktadır. Lazer tedavisi dünyada 25 yıldan beri yapılmaktadır